اگر تا به حال به ردیف وسایل پخت نان و شیرینی در فروشگاهها رفته باشید، احتمالا متوجه شدهاید که برخی از بستهها، کاکائو و برخی دیگر، کوکا نامیده شدهاند. پس، تفاوت آنها دقیقا چیست؟ و آیا یکی از دیگری سالمتر است؟ در این بخش تمام چیزهایی که باید درباره کاکائو و کوکا بدانید، آمده است. همه شکلاتها از دانههای کاکائو درست میشوند اما تمام کاکائوها شکلات نیستند. اگرچه کاکائو و کوکا از یک محل هستند، ولی روش فرآوری آنها متفاوت است.
کاکائو چیست؟
کاکائو خالصترین شکلاتی است که میتوانید مصرف کنید. کلمه کاکائو معمولا برای شناسایی دانههای درخت کاکائوی تئوبروم استفاده میشود؛ گیاهی با میوههای غلافمانند بزرگ که دانههایی در خمیر سفید چسبناک، ترش، و شیرین دارد. پس از رسیدن، غلافهای کاکائو برداشت میشوند و آنها را برای جدا کردن دانههایشان، که به کاکائو معروف هستند، میشکافند. سپس، دانههای کاکائو به تل یا سطلهایی که اغلب با برگهای موز پوشانده شدهاند، منتقل شده و به مدت چند روز تخمیر میشوند. این فرآیند به از بین بردن پوشش دانه، از بین بردن جوانه، و ایجاد طعمی شیرینتر کمک میکند.
هنگامی که دانهها به خوبی تخمیر شوند، به مدت چند روز در آفتاب خشک شده و سپس برای فرآوری دستهبندی میشوند. هر دانهی پهن، جوانه زده، فاسد، یا شکسته تفکیک و جدا میشود، و تمام دانههای خوب جهت فرآوری بیشتر در گونیها دستهبندی میشوند. دانههای مرتبشدهی کاکائو معمولا برشته میشوند، مگر اینکه به محصول خام نیاز باشد، سپس خرد میشوند تا تکههای کاکائوی آماده برای تولید محصولات شکلاتی فراهم شوند.
بیشتر کارشناسان از واژه «کاکائو» برای توصیف غلافها، دانهها، تکهها و یا هر محصول خام ساختهشده از دانه کاکائو استفاده میکنند، در حالیکه برخی از کاکائو به عنوان هر محصولی که برشته نشده، نام میبرند.
کوکا چیست؟
هنگامی که دانههای کاکائو تخمیر، خشک، و برشته میشوند، به تکههای کاکائو تبدیل شده تا برای تولید محصولات شکلاتی استفاده شوند. اگرچه در این صنعت تغییراتی وجود دارد، اما محصولاتی که بعد از برشته کردن تولید میشوند معمولا به عنوان کوکا شناخته میشوند.
پودر کاکائو در برابر پودر کوکا چطور؟
پودر کاکائو و پودر کوکا بسیار شبیه به هم هستند و تنها تفاوت آنها دمای مورد استفاده برای فرآوری است. پودر کاکائو از دانههای کاکائوی خام که در دمای پایین فرآوری شده و سپس آسیاب و تبدیل به پودر میشوند، تهیه شدهاست، درحالی که پودر کوکا از دانههای کاکائوی بو داده که در دمای بالا فرآوری شده و سپس آسیاب میشوند، به دست میآید. طعم پودر کاکائو متمایل به تلخ است، در حالی که پودر کوکا اغلب در حین فرآوری قلیایی میشود (فرآوری هلندی) تا تلخی و خاصیت اسیدی آن کاهش یابد.
مقایسه مواد مغذی پودر کاکائو و کوکا
این بخش، مقایسه یک قاشق غذاخوری (۵ گرم) پودر کاکائوی ارگانیک و پودر کوکای طبیعی را نشان میدهد.
مواد مغذی هر ۵ گرم پودر کاکائو پودر کوکا
مواد مغذی هر ۵ گرم | پودر کاکائو | پودر کوکا |
کالری | ۲۰ کالری | ۱۵ کالری |
پروتئین | ۱.۳ گرم | ۱.۰ گرم |
چربی | ۰.۵ گرم | ۰.۵ گرم |
کربوهیدرات | ۲.۷ گرم | ۲.۰ گرم |
فیبر | ۱.۷ گرم | ۲.۰ گرم |
قند | ۰ گرم | ۰ گرم |
پتاسیم | ۱۰۰ گرم | ۱۰۰ گرم |
کلسیم | ۲۵ گرم | ۱۰ گرم |
آهن | ۰.۵ گرم | ۱.۵ گرم |
علاوه بر موارد بالا، کاکائو منبع مناسبی برای مواد معدنی کمنیاز نیز میباشد از جمله منیزیم، سلنیم، منگنز، کروم، و آنتی اکسیدانهایی معروف به پلیفنول که ماده مغذی شناخته نمیشوند. به طور کلی، هرچه کاکائو کمتر فرآوری شده باشد، میزان مواد معدنی کمنیاز و آنتی اکسیدانهای آن بالاتر خواهد بود.
آیا میتوان کاکائو را جایگزین کوکا کرد؟
بله. اگر در دستور پخت، پودر کوکا بوده اما شما فقط پودر کاکائو دارید، مطمئنا میتوانید از آن استفاده کنید، فقط توجه داشته باشید که کاکائو طعم بسیار قویتری دارد، بنابراین احتمالا به مقدار کمتری از آن نیاز خواهید داشت. پودر کاکائو همچنین مایع کمتری را نسبت به پودر کوکا جذب میکند، پس ممکن است لازم باشد دستور غذا را مطابق آن تنظیم کنید. به یاد داشته باشید، همیشه میتوانید مقدار بیشتری اضافه کنید، اما نمیتوانید از آن حذف کنید، بنابراین بهتر است با مقدار کمتر شروع کرده و در صورت نیاز مقدار را افزایش دهید.
حرف آخر
اگرچه در ظاهر بین کلمه کاکائو و کوکا تفاوت کوچکی وجود دارد، اما تفاوتهای بسیاری بین آنها بوده و کاربردشان متناقض است. بهطور کلی، محصولات کاکائو مانند تکهها و پودر از دانههای کاکائوی خام تهیه میشوند، درحالی که پودر کوکا از دانههای بو داده کاکائو ساخته میشود.