نام دیگر شلغم شیرازی، سانچوک است. صرف‌نظراز نامش، این سبزیِ شیرین و ترد، تغییر جالبی در غذا ایجاد می‌کند و جایگزین سایر غده‌های زیرزمینی، مانند سیب‌زمینی یا سیب‌زمینی شیرین هندی می‌شود. ته‌مزه‌ای از شاه‌بلوط آبی، البته با طعم غالبِ نشاسته‌ای دارد علی‌رغم این‌که اصلا حاوی نشاسته نیست.
شلغم شیرازی چیست؟
شلغم شیرازی متعلق به خانواده‌ی آفتاب‌گردان است. شلغم شیرازی نوعی از آفتاب‌گردان باغی‌ست (با گل‌های بزرگ آفتاب‌گردان اشتباه نگیرید که تخمه دارند و مردم به‌عنوان میان‌وعده از آن استفاده می‌کنند) به‌نام ریزوم که در زیر زمین قرار دارد و موادمغذیِ گل را ذخیره می‌کند. شلغم شیرازی درواقع یک گونه‌ی بومی آمریکای شمالی‌ست.
بومیان آمریکا شلغم شیرازی را برای مصرف خوراکی برداشت، و به‌دلیل حمل آن در سفر و ماندگاری خوبش، در میان قبایل و در نهایت، در بین مهاجران با آن کاسبی می‌کردند. به‌دلیل این توزیع، شلغم شیرازی در سراسر این کشور کاشت و برداشت می‌شد. زمانی‌که اروپاییان آمدند آن‌ها نیز به این ماده علاقمند شدند و هنگام بازگشت با خود بردند. شلغم شیرازی به‌خاطر طعم و رشد خوبی که داشت در اروپا مخصوصا در فرانسه، که هنوز هم یکی از اقلام رایج در منوی آن‌هاست، طرفدار پیدا کرد. شاید نام‌گذاری شلغم شیرازی از طرف مهاجران بود- دقیقا ایتالیایی‌ها- که این گیاه را ‘girasol’ به‌معنی گل آفتاب‌گردان در زبان ایتالیایی نامیدند. به‌مرور زمان، این نام توسط سایرین خراب شد تا به‌نام شلغم شیرازی درآمد.
با شلغم شیرازی چه‌کار می‌توان کرد؟
نکته‌ی جالب درباره‌ی این غده‌ها این است که در بسیاری موارد کاربردی مانند سیب‌زمینی دارند، اما به آن اندازه حاوی نشاسته نیستند (درواقع اصلا نشاسته ندارند). شلغم شیرازی را آب‌پز و با کره و نمک به‌عنوان پاخوراکی، پوره کنید؛ یا با روغن زیتون آن را کبابی کنید تا پوستش سفت و داخلش خامه‌مانند شود. با برش‌های نازک و سرخ‌کردن می‌توان قاچ‌های ترد و شیرین تهیه، و البته به صورت خام نیز مصرف کرد. شلغم شیرازی را در خوراک گوشتِ و سیب‌زمینیِ صبحانه جایگزین سیب‌زمینی کنید، برای گراتن پنیری برش سکه‌ای دهید، یا در سوپ خامه‌ای پوره کنید. تنها قِلق کارکردن با این ماده، برس کشیدن به آن است، نگران ناهمواری‌هایش نباشید- برآمدگی‌ها و پوست، قسمتی از غده است و باید باشد.
شلغم شیرازی چه طعمی دارد؟
طعم شلغم شیرزای، چیزی بین شاه‌بلوط آبی و سیب‌زمینی هست. تاحدی آبکی‌ست اما طعم نشاسته‌ایِ شیرینی هم دارد. بافت شلغم شیرازی مانند شاه‌بلوط آبی با صدا نیز خرد می‌شود، گرچه وقتی پخت، خامه‌مانند و گل‌گلی می‌شود. با این‌که شیرین‌تر از سیب‌زمینی هست، این سبزی هیچ ساکارینی ندارد.
دستورات پخت شلغم شیرازی
شلغم شیرازی را بیشتر مانند سیب‌زمینی، به‌صورت کبابی، گراتن پنیری، و پاخوراکی تهیه و میل کنید.
نگهداری شلغم شیرازی
شلغم شیرازی را تا زمان مصرف نشویید. اگر خیس باشد، به‌خاطر پوست نازکش کپک می‌زند. به‌جز این حالت، این ماده را نیز مانند سایر ریشه‌ها در محلی خشک، خنک و دور از نورمستقیم نگهداری کنید. با این شیوه‌ی نگهداری، ماندگاریش تا جند ماه طول می‌کشد. اگر در یخچال باشند نیز تازه می‌مانند، هرچندکه بعد از چند هفته باید از نظر پلاسیدگی آن‌ها را بررسی کرد. اگر شلغم شیرازی شسته و برش داده شود، برای چند روز تا چند هفته در ظرف دربسته سالم می‌مانند.
ارزش غذایی و فواید
شلغم شیرازی درواقع غذایی‌ست که فاقد چربی و سرشار از پتاسیم، آهن، وپروتئین می‌باشد. یکی از مواد بسیار قابل‌توجه مربوط به مواد مغذیِ موجود در این ماده‌ی غذایی، اینولین است که به‌عنوان فیبر محلول، به تعادل قند خون کمک می‌کند، که باعث تغذیه‌ی باکتری‌های خوب در روده می‌شود. بسیاری از سبزیجات حاوی این فیبر نیستند، اما هر وعده‌ی ۱۰۰ گرمیِ شلغم شیرازی حدود ۱۸ گرم از این فیبر دارد. علی‌رغم طعم و بافت نشاسته‌ای، هیچ نشاسته‌ای در این غذا نیست.
انواع شلغم شیرازی
همه‌ی انواع شلغم شیرازی متعلق به باغ گل آفتاب‌گردان هستند، که گیاهی با گل ظریف و زرد روشن است و بسیار شبیه گل داوودی یا سوسن چشم‌سیاه می‌باشد. ده‌ها رقم از این گیاه موجود است، اگرچه که تفاوت چندانی در طعم و ارزش غذایی آن‌ها نیست. برخی از گونه‌ها سفیدتر به‌نظر می‌رسند درحالی‌که شلغم شیرازی ته‌رنگِ صورتی یا قهوه‌ای دارد. این ماده‌ی غذایی را با نام‌های sunchoke، earth apple، topinambur و sunroot هم خواهید دید که همان گیاه اصلی‌ست. گونه‌های مختلف ممکن است نام‌های متفاوت داشته‌باشند، ولی هیچ‌کدام معروف نیست.
السلام علیکم
مطلب جالبی بود اطلاعات منو بالا برد
جزاکم الله خیرا